مراحل تحقیقات بازاریابی (Marketing Research Steps)

تحقیقات بازاریابی یک ابزار مهم برای سازمان‌ها جهت شناسایی بهتر استراتژی‌های بازاریابی و ارزیابی تصمیمات تجاری با بهره‌برداری از داده‌هاست. همان‌طور که بدون برنامه‌ریزی به تعطیلات نمی‌روید، نباید استراتژی‌های بازاریابی را بدون پشتوانه تحقیق و داده طراحی کنید. به‌طور خلاصه فرآیند تحقیقات بازاریابی رکن اصلی تصمیمات تجاری و بازاریابی آگاهانه است.

شاید از شنیدن این خبر تعجب کنید، تحقیقات بازاریابی اولین موردی است که سازمان‌ها از بودجه بازاریابی خود به دلیل سرمایه‌گذاری زیاد (هم زمان و هم پول) حذف می‌کنند. این بهترین تصمیم نیست، به‌ویژه هنگامی‌که شرکت شما در حال برنامه‌ریزی برای عرضه محصول جدید یا ورود به بازار جدید است. همان‌طور که برخی از استارتاپ‌های هوشمند آموخته‌اند، اگر فرآیندهای تحقیقات بازاریابی به‌درستی اجرا شوند، این فرآیند گران و پرهزینه نخواهد بود. حال در ادامه به مراحل پنج‌گانه تحقیقات بازاریابی می‌پردازیم.

شرکت تحقیقات بازار، بهینه کاوان کیفیت فعالیت خود را در زمینه‌ی ارائه‌ی خدمات کامل تحقیقات بازاریابی در ایران و همچنین مشاوره‌ به بنگاه‌های اقتصادی از سال ۱۳۸۸ آغاز کرد. 

خدمات جامع و کامل تحقیقات بازاریابی شامل جمع آوری دقیق و جامع اطلاعات درباره بازار، مشتریان، رقبا، و صنعت مورد نظر، تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های مختلف، انجام تحقیقات بازاریابی متناسب با نیازهای کسب و کار، تجزیه و تحلیل رفتار مشتری، ارائه گزارش‌ها و پیشنهادات ارزشمند، انجام نظرسنجی‌ها و مصاحبه‌های کیفی و کمی با مشتریان، ارائه استراتژی‌های بازاریابی موثر و ارائه راهکارهای بهبود در حوزه بازاریابی می‌باشد. این خدمات به کسب و کارها کمک می‌کنند تا استراتژی‌های بازاریابی خود را بهبود بخشند و به سودآوری بیشتر دست یابند.

۱- مشخص نمودن مشکل یا فرصت

مهم‌ترین بخش فرآیند تحقیقات بازاریابی تعیین مشکل است. برای انجام هرگونه تحقیق و جمع‌آوری داده‌ها، باید بدانید که از این تحقیق به دنبال چه هستید؟ در تحقیقات بازاریابی تعریف مشکلی که باید حل کنید، تعیین می‌کند که به چه اطلاعاتی نیاز دارید و چگونه می‌توانید آن اطلاعات را به‌دست آورید. این امر به سازمان شما در راستای غلبه بر مشکل یا کسب فرصت کمک می‌کند، مانند بهترین راه‌حل برای به دست آوردن سهم بازار یا نحوه ارائه محصول جدید به یک جمعیت خاص را روشن می‌سازد.

ابتدا سؤالاتی را ایجاد کنید که به شما امکان مشخص نمودن مشکل را می‌دهد. همه علل احتمالی را بررسی کنید تا تحقیقات در مورد اطلاعاتی که در واقع برای حل آن مشکل نیاز دارید، مشخص شود. همچنین مشخص شود چه اقداماتی در راستای به دست آوردن فرصت موردنیاز هستند. اغلب این سؤالات درباره‌ی بازار هدف یا هویت خریدار ایده‌آل کسب‌وکار شما هستند (برای مثال: “مشتری ایده‌آل ما چگونه است؟”). این سؤالات همچنین مربوط به دموگرافیک جمعیت، مشاغل، کارهایی که در اوقات فراغت انجام می‌دهند. و هر آن چیزی که به شما در ایجاد تصویر واضح از شخصیت خریدار ایده‌آل خود کمک می‌کند. تا آنجا که ممکن است متغیرها و علل بالقوه زیادی را در نظر بگیرید.

۲- ساخت برنامه تحقیقات بازاریابی

بعد از اینکه تمام علل احتمالی مشکل را بررسی کردید. وقت آن است که برنامه تحقیقات را پیاده‌سازی کنید. ایجاد طرح تحقیقاتی می‌تواند طاقت‌فرسا باشد، زیرا می‌تواند شامل هر روشی شود که به شما در پاسخگویی به مشکلات تحقیق یا کشف فرصت در مرحله اول کمک کند. به‌منظور ایجاد طرح تحقیقات، در ادامه به مرور چند تکنیک می‌پردازیم.

• مصاحبه با مشتریان و خریداران: اغلب با استفاده از این تاکتیک بهترین بازخورد را دریافت می‌کنید زیرا مستقیماً به منبع دسترسی دارید. این ممکن است به شکل یک گروه متمرکز یا مصاحبه‌های یک‌به‌یک باشد. از مشکل تحقیق تعریف‌شده خود برای کمک به انتخاب افراد مناسب برای مصاحبه استفاده کنید.
• استفاده از نظرسنجی و ابزارهای همانند آن: تنوع در طراحی نظرسنجی ها سبب شده است تا بسیاری در تحقیقات بازار از آن استفاده کنند. 
• آزمایش نمودن بر روی وب‌سایت یا صفحات فرود: این یک رویکرد مقرون به‌صرفه است که می‌تواند بینش و داده‌های زیادی در مورد رفتار یا واکنش مشتریان یا مشتریان بالقوه را ارائه دهد، اعم از پیام‌رسانی جدید یا برند تجاری یا محصول یا خدمات اصلاح‌شده‌ای که در فکر ارائه آن هستید. آزمایش ساده A/B می‌تواند بسیار موثر در کشف رفتار کاربر ایجاد کند. از ابزارهای کاربردی مانند Hotjar یا Lucky Orange و ابزارهای تجزیه‌وتحلیل وب‌سایت مانند Google Analytics یا HubSpot analytics استفاده کنید تا بسته به داده‌هایی که برای جمع‌آوری نیاز دارید، نتایج را ردیابی کنید.

همچنین آگاهی از آنچه سازمان‌های دیگر برای حل مشکل یا استفاده از فرصت انجام داده‌اند، می‌تواند به شما کمک کند تا مطالعه پژوهشی خود را اصلاح کرده و در زمان بررسی همه گزینه‌های تحقیقات، در وقت خود صرفه‌جویی کنید. در تحقیقات بازاریابی این داده‌های ثانویه نامیده می‌شوند. زیرا توسط شخص دیگری جمع‌آوری شده‌اند و در مقابل داده‌های اولیه‌ای که شما می‌توانید از طریق مطالعه تحقیقی خود جمع‌آوری کنید.

۳- جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مرتبط

در تحقیقات بازار بیشتر داده‌‎های جمع‌آوری‌شده کمی هستند (اعداد یا داده‌ها). در مقابل  آن داده‌های کیفی هستند. که این داده‌ها توصیفی و بر مبنای مشاهدات هستند. در حالت ایده‌آل شما ترکیبی از دو نوع داده را باید جمع‌آوری کنید. به عنوان مثال ممکن است یک آزمایش A/B را در وب‌سایت خود اجرا کنید تا ببینید آیا قیمت‌گذاری جدید باعث سود در کسب‌و‌کار می‌شود یا خیر. همچنین در مطالعه تحقیقی ممکن است با چندین مشتری در مورد اینکه آیا قیمت جدید برای آنها مناسب است یا خیر مصاحبه کنید. به این ترتیب شما داده‌های سخت و داده‌های کیفی دریافت می‌کنید که مفهوم و درک بیشتری را ارائه دهند.

۴- تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها و گزارش‌دهی

اکنون که تمام اطلاعات مورد‌نیاز خود را جمع‌آوری کرده‌اید، نوبت بخش سرگرم‌‎کننده فرآیند تحقیقات بازاریابی است: تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها. هنگام تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های خود، سعی نکنید قبل از جمع‌آوری داده‌ها، الگوهایی را بر‌اساس مفروضات خود بیابید. گاهی اوقات نوشتن خلاصه‌ای از تحقیقات، همانند فرآیندی که طی کرده‌اید، تصمیمات، نتیجه‌گیری و اقدامات توصیه‌شده براساس آن نتایج مهم است. حتی اگر نیازی به گزارش تحقیقات بازاریابی رسمی نیست، مطمئن شوید که مطالعه و نتایج را مرور می‌کنید تا بتوانید روش پیشنهادی عملی را بیان کنید. به اشتراک‌گذاری نمودارها و داده‌هایی که جمع‌آوری کرده‌اید اگر منجر به عمل نشود، بی‌معنی است.

۵- اجرایی نمودن تمامی تحقیقات

تحقیقات شما کامل است. وقت آن است که یافته‌های خود را ارائه کرده و اقدام کنید. شروع به توسعه استراتژی‌ها و کمپین‌های بازاریابی خود کنید. یافته‌های خود را آزمایش کنید و به کار خود ادامه دهید! 

مشکلات، محیط کسب‌و‌کار و روندها دائما در حال تغییر هستند، به این معنی که تحقیقات شما هرگز به پایان نمی‌رسند. روندهایی که در تحقیقات خود کشف کرده‌اید در حال تحول هستند. شما باید به طور مرتب داده‌های خود را تجزیه‌وتحلیل کنید تا ببینید کجا می‌توانید پیشرفت کنید. هرچه اطلاعات بیشتری در مورد شخصیت‌های خریدار، صنعت و شرکت داشته باشید. تلاش‌ها و شرکت بازاریابی شما موفق‌تر خواهد بود. وقتی اینگونه به قضیه نگاه می‌کنید، باید تعجب کنید که چرا بسیاری از سازمان‌ها زمان و منابع خود را برای تحقیقات بازاریابی اختصاص نمی‌دهند.

نتیجه‌گیری

به طور کلی مراحل تحقیقات بازاریابی در جدول زیر خلاصه شده است.

بهینه کاوان کیفیت به عنوان شرکت تحقیقات بازاریابی پاسخگوی نیاز مشتریان در راستای بازاریابی خدمات و محصولات، تدوین استراتژی بازاریابی، خدمات مشاوره و آموزش است.

منبع اصلی این مقاله: marketing research steps